فاضلاب چيست؟
آب مایه حيات است و اکثر قريب به اتفاق واکنش‌‌هاي شيميايي در محيط آبي صورت مي‌گيرد. آب به علت پاره خواص ويژه، اساسي نقش تنظيم کننده‌اي در طبيعت داشته و آن را در برابر تغييرات ناگهاني دما حفظ مي‌کند. آب بعد از مصارف گوناگون (خانگي، کشاورزي و صنعتي و …) تبديل به پساب مي‌شود. براي جلوگيري از آلودگي آب و محيط زيست توسط اين پساب‌ها بايد راهکارهايي برا ي تصفيه و استفاده مجدد از آن‌ها اتخاذ کرد.
طبقه بندي آب‌‌هاي آلوده
1- آب‌دهاي آلوده اي که پس از تصفيه دوباره مي‌توان استفاده کرد.
2- آب هاي آلوده اي که در کارخانجات و مراکز صنعتي توليد شده و به شدت سمي هستند و نمي توان براي مصارف خانگي استفاده کرد.
3- آب هايي که مصارف خاصي داشته و قابل استفاده مجدد نیست. مانند آب هاي صنايع نوشابه سازي.
انواع فاضلاب‌ها | فاضلاب های صنعتی
فاضلاب‌‌هايي هستند که از صنايع مختلف حاصل مي‌شوند و نسبت به نوع صنايع، ترکيبات شيميايي مختلفي دارند و وقتي وارد درياها مي‌شوند باعث آلودگي آب و ازبین رفتن آبزيان مي‌شود.
مواد شيميايي موجود در فاضلاب‌‌هاي صنعتي بسته به نوع کارخانه‌ها و محصول توليدي آن‌ها ترکيبات شيميايي و درصد آن‌ها در پساب‌‌هاي صنعتي متفاوت است اما از مهم‌ترين اين ترکيبات مي‌توان به آرسنيک، سرب، کادميم و جيوه اشاره کرد. اين مواد از طريق پساب کارخانجات تهيه کاغذ، پلاستيک، مواد دفع آفات نباتي، استخراج معادن وارد آب‌‌هاي جاري و محيط زيست مي‌شود.
از مهم‌ترين فجايع آلودگي با جيوه به فاجعه آلودگي آب رودخانه ميناماتا در ژاپن با ترکيبات ارگانومرکوريک که به عنوان کاتاليزور در کارخانه پلاستيک‌سازي استفاده مي‌شود مي‌توان اشاره کرد که طي آن مردم اطراف رودخانه به مرض اسرار آميزي مبتلا شدند که ناشي از وجود جيوه فراوان در بدن آن‌هابود که هزاران نوزاد ناقص الخلقه واز بين رفتن تعدادي از مردم نتيجه آلودگي آب با پساب اين کارخانه بود.
فاضلاب‌‌هاي كشاورزي در اين فاضلاب‌ها سموم کشاورزي مانند هيدروکربن‌‌هاي هالوژنه، DDT آلودين، ترکيبات فسفردار نظير پاراتيون وجود دارد. به ويژه ترکيبات هالوژنه بسيار خطرناک هستند و هنگامي که توأم با آب کشاورزي در لايه‌هاي زمين نفوذ کنند يا به بيرون از محيط کشاورزي هدايت شوند، باعث ايجاد فاضلاب‌‌هاي کشاورزي فوق‌العاده خطرناک مي‌شوند.
فاضلاب های شهری
اين فاضلاب‌ها از مصرف خانگي آب حاصل مي‌شود. در اين پساب‌ها انواع موجودات ريز، ميکروب‌ها و ويروس‌ها و چند نوع مواد شيميايي معين وجود دارد که بيش‌ترين آن آمونياک و نيز مقداري اوره مي‌باشد. اين فاضلاب‌ها بايد از مسيرهاي سر بسته به محل تصفيه هدايت شوند. جهت خنثي‌سازي محيط قليايي اين فاضلاب‌ها که محيط مناسب براي رشد و نمو ميکروب‌هاست از کلر استفاده مي‌شود.
انواع آلاينده‌هاي موجود در فاضلاب‌‌هاي شهری
آلاينده‌هاي بيولوژيکی
از دفع پساب‌‌هاي بيمارستاني و مراکز بهداشتي شهري ناشي مي‌شود.
آلاينده‌هاي شيميايي
بيش‌تر آلاينده‌هاي شيميايي از دفع پساب‌‌هاي خانگي شامل مصرف شوينده‌هاست که روز به روز مصرف آن‌ها بيش‌تر مي‌شود. اين آلاينده‌ها به علت وجود عامل حلقوي در ساختمان مولکول شوينده (ABS)، غير قابل تجزيه بيولوژيکي در تصفيه خانه‌ها هستند.
فرمول عمومی :
LABS): linear Alkgl Benzo Sulturic acid=RŔ/ (C6 M5) SO3H)
امروزه در کشور ژاپن و آمريکا شوينده حلقوي را تبديل به خطي کرده‌اند که قابل تجزيه بيولوژيکي در تصفيه خانه‌ها است. ولي در اکثر کشورها به علت ارزان بودن (LABS) هنوز هم از اين ماده در صنعت شوينده‌ها استفاده مي‌شود.
ساير آلوده کننده‌ها
مواد جامد و رسوبات، مواد راديواکتيو، مواد نفتي و آلوده کننده‌هاي حرارتي مثل نيروگاه ها.
آلودگي آب درجهان
حدود 69 درصد آب مصرفي جهان صرف کشاورزي و عموماً آبياري مي‌شود. 23 درصد به مصرف صنايع مي‌رسد و مصارف خانگي تنها حدود 8 درصد را شامل مي‌شود. در کشورهاي توسعه يافته کشاورزي و صنايع بيش‌ترين مصرف آب را داشته و بالاترين نقش را در آلودگي آب‌ها دارد.
پروژه GEMS
نزديک به 3 دهه است که سازمان بهداشت جهاني و برنامه محيط زيست سازمان ملل تحت پروژه‌اي به نام GEMS (سيستم مراقبت زيست محيطي ازجهان)، کيفيت محيط زيست را از نظر اندازه‌‌گيري کيفيت هوا، آب، آلودگي مواد غذايي و شاخص‌هاي بيولوژيکي مورد مراقبت قرار مي‌دهند. براي جمع‌آوري اطلاعات در مورد کيفيت آب بيش از 50 پارامتر انتخاب شده است که مهم‌ترين آن‌ها عبارتنداز Do (اکسيژن محلول)، BoD (اکسيژن مورد نياز واکنش‌‌هاي بيوشيميايي)، CoD (اکسيژن مورد نياز واکنش‌‌هاي شيميايي)، ميزان کلروفرم‌ها و نيترات‌ها و فلزات سنگين مي‌باشد.
تصفيه آب و فاضلاب ها
آب و فاضلاب‌ها براي استفاده و براي برگشت به محيط يا استفاده مجدد نياز به تصفيه دارند. روش‌‌هاي مختلفي براي تصفيه آب‌ها و فاضلاب‌ها وجود دارد که بسته به مصارف آب و نوع آلودگي از اين روش‌ها استفاده مي‌شود.
بيش‌ترين روش‌‌هاي تصفيه آب
تصفيه مکانيکي آب
تصفيه شيميايي آب
تصفيه آب به روش اسمز معکوس
تصفيه بيوشيميايي آب
فيلتراسيون آب
منبع: http: //www. ngdir. ir
برداشت از سايت تخصصي بهداشت محيط